در دنیایی که SSD و فضای ابری پیشتاز هستند، شاید تعجب‌آور باشه که بدونی ذخیره ساز های تیپ همچنان در دیتا سنترهای حرفه‌ای و سازمان‌های بزرگ استفاده می‌شن. دلیلش ساده است:
امنیت بالا، دوام طولانی، و مقرون به صرفه بودن برای آرشیو اطلاعات در حجم بالا.
ذخیره‌ساز تیپ (Tape Storage) یکی از قدیمی‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های ذخیره سازی اطلاعات است که همچنان در بسیاری از مراکز داده، بانک‌ها، سازمان‌های دولتی و آرشیوهای بزرگ استفاده می‌شود. در این سیستم، اطلاعات روی نوار مغناطیسی (Tape Cartridge) ذخیره می‌شود که شباهت زیادی به نوارهای قدیمی VHS دارد، اما با ظرفیت، سرعت و امنیت بسیار بیشتر.
ذخیره ساز تیپ (Tape Storage) نوعی حافظه ذخیره سازی مغناطیسی است که اطلاعات را روی نوارهای فیزیکی ذخیره می‌کند؛ گزینه‌ای عالی برای بکاپ‌های بلندمدت و آرشیوهای قانونی.
ذخیره ساز تیپ دارای یکسری مزایا می‌باشد که در ادامه به آنها اشاره شده است:
کم‌هزینه برای آرشیوهای حجیم
مصرف انرژی پایین در حالت آرشیو (آفلاین بودن)
دوام بالای نوارها (بیش از ۳۰ سال)
مقاومت در برابر حملات سایبری (air-gapped storage)
قابل‌حمل بودن برای نگهداری فیزیکی در مکان جداگانه
در ادامه به انواع این ذخیره ساز اشاره کرده‌ایم:
این نوع دستگاه فقط یک نوار (Tape Cartridge) رو در هر بار استفاده پشتیبانی می‌کنه. برای آرشیوهای کوچک یا بکاپ‌های محدود استفاده میشه.
ظرفیت: بسته به نوع نوار (LTO-7، LTO-8، LTO-9)
مناسب برای دفاتر کوچک یا کاربران حرفه‌ای
اتصال از طریق SAS یا USB (در برخی مدل‌ها)
دارای یک خشاب برای چند نوار هست و می‌تونه به‌صورت خودکار نوارها رو جایگزین کنه. ایده‌آل برای بکاپ‌های روزانه یا هفتگی بدون نیاز به مداخله دستی.
ظرفیت متوسط
عملکرد نیمه‌خودکار
مناسب برای کسب‌وکارهای متوسط و تیم‌های IT
پیشرفته‌ترین نوع ذخیره‌ساز تیپ که برای مدیریت حجم بالای اطلاعات طراحی شده. شامل چندین درایو و ده‌ها یا حتی صدها نوار قابل استفاده است.
مناسب دیتاسنترها، بانک‌ها، مراکز تحقیقاتی و آرشیوهای عظیم
دارای سیستم روباتیک برای تعویض نوارها
پشتیبانی از نرم‌افزارهای مدیریت بکاپ و آرشیو
ظرفیت بسیار بالا (چند پتابایت بسته به مدل)
LTO یک استاندارد صنعتی برای نوارهای مغناطیسی است که توسط برندهایی مثل HPE، IBM و Quantum توسعه داده شده. معمولاً از نسخه‌های LTO-6 تا LTO-9 یا LTO-10 پشتیبانی می‌کنند.
هر نسخه جدید ظرفیت و سرعت بالاتری دارد
سازگاری میان نسل‌ها (مثلاً درایو LTO-9 معمولاً با LTO-8 هم کار می‌کند)
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای ذخیره‌ساز تیپ، نگهداری ایمن اطلاعات برای مدت طولانی (تا ۳۰ سال یا بیشتر) است. شرکت‌هایی مثل بانک‌ها، بیمه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و سازمان‌های دولتی برای نگهداری اسناد حیاتی از تیپ استفاده می‌کنند.
در عصر باج‌افزارها و حملات سایبری، داشتن یک نسخه پشتیبان آفلاین روی نوار مغناطیسی می‌تونه امنیت حیاتی ایجاد کنه. از آنجایی که تیپ به اینترنت یا شبکه متصل نیست، در برابر نفوذ هکرها مقاومه.
در سازمان‌هایی که حجم زیادی از اطلاعات تولید می‌کنند، استفاده از Tape برای بکاپ‌گیری روزانه، هفتگی یا ماهانه بسیار مقرون‌به‌صرفه است. تیپ به دلیل هزینه پایین‌تر به‌ازای هر ترابایت، گزینه‌ای عالی برای نگهداری نسخه‌های قدیمی بکاپ محسوب می‌شود.
سازمان‌هایی که براساس قوانین داخلی یا بین‌المللی ملزم به نگهداری داده‌ها برای مدت مشخصی هستند (مثل بیمارستان‌ها، شرکت‌های بیمه یا نهادهای مالی)، از ذخیره‌ساز تیپ برای حفظ این اطلاعات استفاده می‌کنند.
استودیوهای فیلم‌سازی، تلویزیون و مراکز تولید محتوا که با فایل‌های حجیم ویدئویی سروکار دارند، معمولاً از Tape برای آرشیو پروژه‌های قدیمی استفاده می‌کنند، چون هم فضای زیادی اشغال نمی‌کند، هم ماندگاری بالایی دارد.
مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه‌ها، دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی از Tape برای ذخیره حجم عظیم داده‌های ژنومی، فیزیکی یا زیست‌محیطی استفاده می‌کنند، زیرا این داده‌ها باید برای سال‌ها محفوظ بمانند.
با وجود پیشرفت‌های بزرگ در زمینه‌ی هارد دیسک‌ها (HDD) و حافظه‌های حالت جامد (SSD)، ذخیره‌ساز تیپ (Tape Storage) هنوز هم یک انتخاب محبوب در بسیاری از دیتاسنترها و سازمان‌های بزرگ است. دلایل این ماندگاری، چند مورد کلیدی است:
صرفه‌جویی در هزینه: Tape همچنان کم‌هزینه‌ترین راهکار برای ذخیره‌سازی اطلاعات در حجم بالا است. قیمت به‌ازای هر ترابایت در Tape بسیار کمتر از HDD یا SSD بوده و برای آرشیوهای چند ده یا صد ترابایتی بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
امنیت بالا در برابر حملات سایبری: یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های Tape، امکان نگهداری آفلاین یا Air-Gap است. این ویژگی باعث می‌شود اطلاعات شما از دسترس باج‌افزارها، ویروس‌ها و هکرها کاملاً دور باشد. در واقع، Tape یک دیوار دفاعی قدرتمند برای اطلاعات حساس محسوب می‌شود.
ماندگاری طولانی اطلاعات: تیپ‌ها می‌توانند بیش از 30 سال اطلاعات را بدون خرابی نگه دارند، در حالی‌که HDD یا SSD ممکن است در طول زمان دچار افت کیفیت یا از دست رفتن اطلاعات شوند. این موضوع برای آرشیوهای قانونی یا حقوقی بسیار مهم است.
پشتیبانی از حجم بالای داده: نسل‌های جدید Tape مانند LTO-9 و LTO-10 قابلیت ذخیره چندین ترابایت اطلاعات در یک نوار دارند. این ظرفیت بالا، فضای فیزیکی کمی می‌گیرد و مدیریت داده‌ها را آسان‌تر می‌کند.
یکپارچگی با سیستم‌های پشتیبان‌گیری حرفه‌ای: Tape به‌راحتی با نرم‌افزارهای بکاپ و آرشیو مانند Veeam، Veritas، IBM Spectrum و Commvault هماهنگ می‌شود و قابلیت برنامه‌ریزی، رمزنگاری، و گزارش‌گیری دقیق را دارد.
در ادامه، لیستی از مهم‌ترین سازمان‌ها و نهادهایی که هنوز از ذخیره‌ساز تیپ (Tape Storage) به‌طور گسترده استفاده می‌کنند آورده‌ام:
بانک‌ها برای ذخیره اطلاعات تراکنش‌ها، حساب‌ها، آرشیوهای مالی، و داده‌های حساس، از Tape استفاده می‌کنند چون:
به‌دنبال امنیت بالا و نگهداری بلندمدت هستند
اطلاعات‌شان باید در برابر حملات سایبری محافظت شود
از نظر قانونی باید داده‌ها را سال‌ها نگه دارند
اطلاعات پزشکی، پرونده‌های بیمار، تصاویر پزشکی (مانند MRI، CT Scan) حجم زیادی دارند و باید تا سال‌ها نگهداری شوند. ذخیره‌سازی در Tape راهکاری مقرون‌به‌صرفه و قابل اعتماد برای این مراکز است.
شرکت‌های بیمه برای حفظ سوابق مشتریان، قراردادها، اسناد حقوقی و اطلاعات تاریخی نیاز به ذخیره‌سازی مطمئن و بلندمدت دارند که Tape آن را فراهم می‌کند.
شرکت‌هایی مانند Disney، Pixar و BBC از Tape برای آرشیو پروژه‌های تصویری استفاده می‌کنند. دلیل:
حجم بالا (هر فیلم چندین ترابایت اطلاعات دارد)
نیاز به نگهداری بلندمدت با حداقل هزینه
حفظ کیفیت اصلی فایل‌ها
سازمان‌هایی مثل CERN، NASA، یا دانشگاه‌های بزرگ برای ذخیره داده‌های تحقیقاتی، آزمایش‌های علمی و اطلاعات پردازش‌شده از Tape استفاده می‌کنند.
شرکت‌هایی مانند Google، Microsoft و Amazon در زیرساخت‌های پشتیبان و آرشیو خود همچنان از Tape بهره می‌برند، به‌ویژه برای سرویس‌هایی مثل Glacier در AWS.
نهادهایی مثل کتابخانه ملی، مراکز آرشیو دولتی، و نهادهای حقوقی از Tape برای نگهداری اطلاعات تاریخی، فرهنگی و حقوقی کشورها استفاده می‌کنند.
به دلیل حساسیت اطلاعات، Tape به‌عنوان یک روش امن و آفلاین برای ذخیره اسناد، اطلاعات طبقه‌بندی‌شده و فایل‌های سری استفاده می‌شود.
انتخاب ذخیره‌ساز تیپ مناسب نیازمند دقت بالا و توجه به جزئیات فنی و عملیاتی است. در ادامه، مهم‌ترین عواملی که باید قبل از خرید Tape Drive یا Tape Library مدنظر قرار دهید را بررسی می‌کنیم:
هدف استفاده: خرید ذخیره‌ساز تیپ (Tape Storage) یکی از تصمیمات مهم برای شرکت‌ها، سازمان‌ها و مراکزی است که با داده‌های حجیم و نیاز به آرشیو بلندمدت اطلاعات مواجه هستند. برای انتخاب درست، اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید هدف استفاده از Tape است. آیا قصد دارید فقط نسخه‌های پشتیبان روزانه یا هفتگی از داده‌ها بگیرید؟ یا می‌خواهید اطلاعات مهم را برای سال‌ها در محیطی امن و آفلاین نگهداری کنید؟ هدف شما تعیین‌کننده نوع Tape و امکانات مورد نیاز آن خواهد بود.
ظرفیت ذخیره‌سازی (Native vs Compressed): مسئله بعدی، ظرفیت ذخیره‌سازی Tape است. معمولاً هر ذخیره‌ساز تیپ دو ظرفیت اعلام‌شده دارد: یکی ظرفیت واقعی یا Native که بدون فشرده‌سازی محاسبه می‌شود، و دیگری ظرفیت فشرده‌شده (Compressed) که در صورت استفاده از الگوریتم‌های فشرده‌سازی قابل دستیابی است. به‌عنوان مثال، نوارهای LTO-8 ظرفیت Native برابر با ۱۲ ترابایت و ظرفیت فشرده‌شده تا ۳۰ ترابایت دارند. در خرید خود باید مطمئن باشید که ظرفیت Tape پاسخگوی نیازهای فعلی و حتی رشد آینده‌ی کسب‌وکارتان خواهد بود.
نسل Tape (LTO 6, LTO 7, LTO 8, LTO 9 و…): نکته مهم دیگر، نسل نوار مورد استفاده است. تکنولوژی LTO (Linear Tape-Open) تا امروز تا نسل نهم (LTO-9) توسعه پیدا کرده و هر نسل جدید، ظرفیت بیشتر و سرعت انتقال بالاتری نسبت به نسل قبلی دارد. البته همه درایوها با نسل‌های پایین‌تر سازگار نیستند، پس باید دقت کنید Tape Drive مورد نظر شما با کارتریج‌هایی که دارید یا قصد خریدشان را دارید سازگار باشد.
سازگاری با سرورها و نرم‌افزارها: در کنار این موارد، سازگاری Tape Drive با سخت‌افزار و نرم‌افزار موجود شما اهمیت زیادی دارد. بررسی پورت‌های اتصال مثل SAS یا FC (Fiber Channel) و همچنین سازگاری با نرم‌افزارهای بکاپ مانند Veeam، Veritas، یا IBM Spectrum بسیار مهم است.
کارت HBA مناسب: برای استفاده از Tape، ممکن است نیاز به کارت HBA SAS یا FC داشته باشید. انتخاب HBA سازگار با Tape Drive و سرورتان الزامی است.
امکانات امنیتی و رمزنگاری: از نظر امنیتی نیز توصیه می‌شود Tape Drive شما قابلیت رمزنگاری سخت‌افزاری (Hardware Encryption) داشته باشد تا در صورت گم‌شدن یا دزدیده‌شدن نوار، اطلاعات محرمانه قابل بازیابی نباشد.
نوع محصول: نکته دیگر، انتخاب بین Tape Drive و Tape Library است. اگر حجم داده‌ها کم است یا در محیط کوچک کار می‌کنید، یک Tape Drive ساده کافی است. اما اگر آرشیو حجیم دارید یا در دیتاسنتر فعالیت می‌کنید، Tape Library با ظرفیت بالا و اتوماسیون پیشرفته انتخاب بهتری است.
برند و گارانتی: برندهای معتبر مثل HP، IBM، Quantum، Dell کیفیت و پشتیبانی بهتری دارند. همچنین به گارانتی و خدمات پس از فروش محصول توجه ویژه داشته باشید.
هزینه کلی مالکیت (TCO): همچنین بهتر است به جای فقط قیمت اولیه، هزینه کلی مالکیت (TCO) را در نظر بگیرید؛ یعنی هزینه نوارها، نگهداری، پشتیبانی فنی و ارتقاء در آینده.
فروشگاه اینترنتی بهجونت با تمرکز بر تجهیزات حرفه‌ای ذخیره سازی و شبکه، مجموعه‌ای تخصصی از انواع ذخیره سازهای تیپ، نوارهای LTO، Tape Drive، Tape Library و کارت‌های HBA را با بهترین قیمت و اصالت کالا ارائه می‌دهد. تیم فنی ما آماده‌ی مشاوره تخصصی پیش از خرید و پشتیبانی فنی پس از فروش است تا خیال شما از بابت انتخاب درست و استفاده بهینه راحت باشد. اگر به دنبال خریدی مطمئن، هوشمندانه و متناسب با نیاز سازمان خود هستید، بهجونت انتخابی حرفه‌ای و قابل‌اعتماد برای شماست. همین حالا تماس بگیرید و خرید خود را نهایی کنید.
با وجود رشد فناوری‌های ابری و ذخیره سازی آنلاین، ذخیره‌سازهای تیپ همچنان یکی از مطمئن‌ترین و اقتصادی‌ترین گزینه‌ها برای آرشیو بلند مدت داده‌ها و پشتیبان گیری در سازمان‌ها و کسب و کارها هستند. انتخاب صحیح Tape Drive یا Tape Library به عواملی مانند نوع کاربرد، ظرفیت مورد نیاز، نسل نوار، سازگاری سخت افزاری و امنیت اطلاعات بستگی دارد. درک درست از این فاکتورها کمک می‌کند تا با صرف هزینه‌ای منطقی، راهکاری امن، قابل اعتماد و ماندگار برای نگهداری اطلاعات خود داشته باشید.
بله، در آرشیوهای بلندمدت که بازیابی فوری لازم نیست، تیپ یکی از ایمن‌ترین و اقتصادی‌ترین گزینه‌هاست.
نسخه‌های جدیدتر ظرفیت بالاتر و سرعت خواندن/نوشتن بیشتری دارن؛ مثلاً LTO-9 تا ۱۸ ترابایت ظرفیت خام دارد.
بله، بسیاری از Tape Driveها از رمزنگاری سخت‌افزاری پشتیبانی می‌کنن.
چون به صورت فیزیکی جدا از شبکه نگهداری میشه، در برابر حملات باج‌افزاری و سایبری مقاومه.
